COP26: Glasgow İklim Paktı´nda neler var?

Yaklaşık 200 ülke, görüşmelere ev sahipliği yapan Birleşik Krallık ile iki haftadan uzun süren yoğun müzakerelerin ardından, anlaşmanın küresel ısınmanın en kötü etkilerini önlemeye yönelik uluslararası umutları canlı tutacağını söyleyerek Glasgow İklim Paktı´nı kabul etmeyi kabul etti.

Anlaşma, şimdiye kadar ülkeler tarafından gezegeni ısıtan sera gazlarının emisyonlarını azaltmak için verilen taahhütlerin, gezegensel ısınmanın sanayi öncesi sıcaklıkların 1,5 santigrat dereceyi (2,7 derece Fahrenhayt) aşmasını önlemeye hiçbir yerde yeterince yakın olmadığını kabul ediyor.

Bunu çözmek için hükümetlerden, daha önce gerektiği gibi her beş yılda bir yerine bu hedefleri gelecek yılın sonuna kadar güçlendirmelerini istiyor.

Daha zorlu emisyon azaltma hedeflerinin belirlenmemesi ve karşılanmaması çok büyük sonuçlara yol açacaktır. Bilim adamları, 1.5C´lik bir artışın ötesine geçmenin, dünyanın halihazırda maruz kaldığından çok daha kötü olan, felç edici kuraklıklar, korkunç fırtınalar ve orman yangınları dahil olmak üzere aşırı deniz seviyesindeki artışlara ve felaketlere yol açacağını söylüyor.

COP26 zirvesinin başkanı Alok Sharma, “Sanırım bugün 1,5 (santigrat derece) dereceyi ulaşılabilecek bir seviyede tuttuğumuzu güvenle söyleyebiliriz” dedi. 'Ama nabzı zayıf ve ancak sözümüzü tutarsak hayatta kalabiliriz.'

Anlaşma ilk kez, ülkelerden kömüre olan bağımlılıklarını azaltmalarını ve fosil yakıt sübvansiyonlarını geri almalarını isteyen bir dil içeriyor, bilim adamlarının insan kaynaklı iklim değişikliğinin başlıca itici güçleri olduğunu söylediği enerji kaynaklarını hedef alacak hamleler.

Anlaşma, çoğu emisyondan sorumlu zengin ülkelerin ödediği yoksul ve savunmasız ülkelerin talepleri konusunda bir miktar ilerleme sağladı.

Anlaşma, örneğin, 'gelişmiş ülke Taraflarını, gelişmekte olan ülke Taraflarına uyum sağlamak için toplu iklim finansmanı tedariklerini 2025 yılına kadar 2019 seviyelerinden en az iki katına çıkarmaya çağırıyor'.

Müzakereciler ayrıca karbon piyasaları için kurallar belirleyen bir anlaşmayı da kapattılar, ormanları korumak, yenilenebilir enerji tesisleri inşa etmek ve iklim değişikliğiyle mücadele için diğer projeler için potansiyel olarak trilyonlarca doların kilidini açtılar.

Şirketler ve geniş orman örtüsüne sahip ülkeler, hızla büyüyen küresel gönüllü denkleştirme pazarlarını da meşrulaştırma umuduyla Glasgow´daki hükümet liderliğindeki karbon piyasaları üzerinde sağlam bir anlaşma için bastırmıştı.

Bir dizi kayda değer yan anlaşma da vardı. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği, yaklaşık 100 ülkenin metan emisyonlarını 2030 yılına kadar 2020 seviyelerine göre yüzde 30 azaltma sözü verdiği küresel bir metan kesme girişimine öncülük etti.

Dünyanın en büyük iki karbon yayıcısı olan ABD ve Çin, iklim değişikliği önlemleri konusunda işbirliği yapmak için ortak bir deklarasyon da duyurdular - bu, Pekin´in uzun bir sessiz dönemin ardından küresel ısınmayla mücadele çabalarını hızlandırma niyetine dair gözlemcilere güven veren bir anlaşma.

Kaynak: Reuters